Moeders weten dat hun zoons heel gevoelig zijn voor kritiek
Jongens zijn kleinzerig als het gaat om fysieke pijn en heel gevoelig als het gaat om angst of verdriet. Jongens zijn gevoeliger dan meisjes. Dat heeft te maken met het immuunsysteem dat anders in elkaar zit bij meisjes dan bij jongens.
En jongens zijn vaak ook heel gevoelig voor kritiek. Anders dan bij meisjes. Hoe komt dat toch? Dat heeft met de evolutie te maken. Dat zit zo:
Jongensrangorde en meisjesrangorde
Jongens bepalen de rangorde in de groep door competitie. Als ze nog jong zijn door te stoeien en te vechten. Naarmate ze ouder worden door verbale competitie en doe-dingen. Het is dus eigenlijk zo dat je als jongen hoger in de jongensrangorde komt als je sterker, groter, handiger bent. Je verbaal beter kunt uiten, grappiger bent, meer meisjes hebt versierd etc. Dat is hoe jongens zich sociaal tot elkaar verhouden. Het schept duidelijkheid en ieder leert zijn plaats kennen.
Meisjes bepalen de rangorde in de groep door te praten. Daar zijn meisjes goed in. Zij analyseren situaties, bespreken van alles met elkaar, praten over anderen en zichzelf. Meisjes doen hun best om door anderen aardig gevonden te worden. Iemand die jou aardig vindt zal jou helpen als het er op aankomt. En dat is belangrijk want je wilt niet alleen komen te staan. Hoe aardiger een meisje is voor anderen hoe hoger ze in de meisjes rangorde staat. En hoe veiliger ze zich kan voelen.
Jongenskritiek en meisjes kritiek
Voor jongens is het niet handig om complimenten uit te delen. Als je nog in de fase van ordebepaling bent betekent dat namelijk dat je iemand hoger in de rangorde plaatst dan jezelf. Je benadeelt jezelf daarmee. Het is een zwaktebod. Het is dan ook niet het voorkeursgedrag van jongens om complimenten te geven. Voor meisjes wel, want door complimenten kom je bij iemand in de gunst.
Kritiek is de tegenhanger van een compliment. Voor een jongen voelt kritiek onveilig. Een aanval op zijn persoon, afwijzing, daling in de rangorde. Jongens voelen zich afgewezen, trekken zich in zichzelf terug. Door dat te doen hopen ze dat het vanzelf weggaat. Of ze gaan er over piekeren en nadenken. Ze bespreken het zeker niet met anderen, zoals meisjes doen, want dat maakt hen kwetsbaar en dat willen jongens niet.
Meisjes hebben een veel verfijnder gevoelsleven en beter invoelingsvermogen dan jongens. Meisjes communiceren bovendien subtieler. Kritiek is voor hen helpen. Zeker bij goede vriendinnen is het fijn als iemand je wijst op fouten die je beter niet kan maken. Jongens snappen de subtiele boodschap van kritiek veel minder. Het is goed of fout, niks ertussen.
Van kritiek naar tip, zo werkt het wel!
We moeten het bij jongens anders aanpakken. Rekening houden met hun gevoeligheden. Als je een jongen eerst een compliment geeft over wat hij al wel goed doet, zal hij een goed gevoel krijgen. Het betekent voor hem dat hij stijgt in jouw aanzien, en dat willen jongens graag, hogerop komen. Vanuit dat goede gevoel zal hij een tip beter kunnen verdragen. Geen kritiek, maar een verbeterpunt. Dat is iets waar ze aan kunnen werken. Daar zijn ze meestal wel voor in.
Het vraagt wel van moeders dat ze welgemeend hun complimenten kiezen. En dat kan lastig zijn als je de onoverzienbare puinhoop van zijn kamer ziet, of zijn warrige bos haar. Dan kun je iets zeggen als: “wat fijn dat je je sokken in de was hebt gedaan”.
Maar zo zijn vrouwen vaak niet geprogrammeerd. Wij zien vooral die puinhoop en niet die sokken want: “ja logisch dat je die in de was doet”. Toch is het handig naar kleine pluspuntjes te zoeken. En ook naar kleine verbeterpunten. Want je heeeele kamer opruimen, dat is een klus die niet te overzien is!
Als je leert zien wat je zoon wel goed kan. En als je hem daarmee oprecht kan complimenteren. Dan kan hij veel beter je goedbedoelde tips ontvangen. Wat onze kritiek is vaak een verpakte tip, of eigenlijk een heleboel tips tegelijk. En dat gaat niet werken. Het moet wel behapbaar blijven voor die jongens.
